Avrupa ve ABD de universiteler

Economist dergisinde okudum bu hafta. Avrupa universiteleri ABD universitelerinin cok gerisine dusmus. Shanghai Cao Tong universitesinin dizilimindeki dunyanin en iyi 20 universitesi arasina Avrupa'dan sadece iki universite girebilmis, onlar da Ingiltere'den: Cambridge ve Oxford.

Bunun bir nedeni universitelere ayrilan kaynak miktari. Satin alma gucune gore ayarlanmis rakamlarla, ogrenci basina harcama Avrupa ortalamasi $10 191, ABD de ise $22 476. Genel olarak Avrupa GSMH nin 1.3% unu yuksek ogrenime ayiriyor, ABD ise %2.9 unu. Avrupa'da yuksek ogrenime harcanan paranin hemen hemen tamami, ABD nin aksine, kamu parasi.

Calisma yasindaki Avrupalilarin %24 u universite diplomali, ABD de %39.

Ortada bir sorun var Avrupa universiteleri icin. Kaynak onemli olduguna gore, kamudan universitelere ayrilan kaynaklar birden bire iki kat arttirilmayacagina gore, ogrencilerden universite masraflarina katki istenmesi, yani ucretli universite Avrupa'ya gelecek gibi gozukuyor onumuzdeki senelerde.

Turkiye'de durum nasil diye merak edenler icin iki sene oncesinin Radikal gazetesinden bir kupur kopyaladim. Ozet olarak, Turkiye'de yuksek ogrenim ogrencisi basina harcanan para 2006 senesinde sadece 1380 dolar imis, yani Avrupa ortalamasinin yuzde 13 u, ABD ortalamasinin yuzde 6 si. Bu acaba kamuoyunda tartisilan seylerin tartisma duzeyini etkiliyor mudur acaba?